Wat is een contractbreuk?

Een situatie die je liever voorkomt: een breach of contract (contractbreuk / wanprestatie) doet zich voor wanneer één partij één of meerdere contractuele verplichtingen niet nakomt. Denk aan een gemiste betaaldatum, gebrekkige levering van goederen of diensten, of een totale weigering om te presteren. Al deze voorbeelden ondermijnen de overeenkomst en kunnen juridische rechtsmiddelen in gang zetten. Uiteraard zijn er grenzen aan dit principe; enkele scenario’s bespreken we hieronder.

Vier veelvoorkomende vormen van contractbreuk

1. Lichte of gedeeltelijke wanprestatie
Een kleine afwijking die de kernwaarde van de deal niet vernietigt, bijvoorbeeld levering één dag te laat.
Typische remedie: afhankelijk van de impact mogelijk een schadevergoeding voor aantoonbaar verlies; vaak doen partijen hier afstand van hun rechtsmiddel.

2. Materiële wanprestatie
Een substantiële tekortkoming die het doel van het contract ondermijnt, zoals levering met foutieve productspecificaties.
Typische remedie: schadevergoeding plus het recht voor de benadeelde partij om het contract te beëindigen.

3. Anticiperende wanprestatie
Eén partij geeft duidelijk, schriftelijk of via gedrag, aan vóór de vervaldatum niet te zullen presteren.
Typische remedie: de andere partij mag het contract meteen als geschonden beschouwen en schadevergoeding vorderen of elders inkopen.

4. Wezenlijke (fundamentele) wanprestatie
Volledige weigering om te presteren of zó gebrekkige prestatie dat het contract waardeloos is.
Typische remedie: schadevergoeding, beëindiging en soms een rechterlijk bevel tot nakoming (specific performance).

Welke remedie precies geldt hangt af van jurisdictie en contracttekst; bovenstaande voorbeelden illustreren slechts het spectrum aan mogelijkheden.

Wat te doen bij contractbreuk?

1. Lees het contract – Controleer meldtermijnen, herstel/clausules en bepalingen over geschiloplossing.
2. Stuur schriftelijke kennisgeving – Leg de breach formeel vast, meld deze aan de andere partij en geef eventuele contractuele hersteltermijn.
3. Beperk schade – Neem redelijke maatregelen om verlies te verminderen, bijvoorbeeld tijdig een andere leverancier zoeken.
4. Documenteer alles – Bewaar e-mails, leveringsbewijzen en kostoverzichten als bewijs.
5. Start het geschilmechanisme – Mediation, arbitrage of rechtszaak, conform het contract.

(Zie ook: middelen bij schending.)

Veelvoorkomende beperkingen op een vermeende breach

Contractbreuk is niet altijd zwart-wit; soms ligt de oorzaak buiten iemands controle of binnen de afgesproken marges.

• Overmacht (force majeure) – Prestatie is verhinderd door uitzonderlijke omstandigheden buiten de macht van de partij (natuur­ramp, oorlog).
• Afstand van recht / rechtsverwerking (waiver of estoppel) – De wederpartij heeft gebrekkige prestatie bewust aanvaard (bijv. toegestane foutmarge, QA-normen).

(Voor meer details: zie ook overmacht.)